نقدی بر مقاله رضا خرم آبادی در مورد تفاهم‌نامه ۲۵ ساله ایران وچین/ محمدرضا علی حسینی

• 

درنوشته فوق مطالبی آمده است که چون در سایت کانون زندانیان سیاسی مسلمان قبل از انقلاب درج گردیده لذا اینجانب دیدگاه شخصی خود را در رابطه با آن به استحضار خوانندگان  می رسانم:

۱-اینکه گفته شده است که تجربه نشان داده که چین به هیچ یک از تعهدات خود در قراردادهای بین المللی عمل ننموده است و نمونه قرارداد چین با ونزوئلا آورده شده باید عرض کنم که : با عنایت به ید طولای نویسنده مقاله در قراردادهای  بین المللی ، انتظار میرفت مقصر عدم صلاحیت منعقد کننندگان  قرارداد چین وونزوئلا  یا خیانت  ونزوئلاییی ها دراین قرارداد را چین قلمداد نکنیم . هرقرارداد دو طرف دارد و طبیعی است  که هر طرف سعی میکند بطریقی قرارداد منعقد شود که بر ند  ه اصلی باشد ، حال اگر یک طرف  خائن به کشور خود بود یا صلاحیت وعلم لازم برای  عقد قرارداد را نداشت  طرف دیگر برای منافع خودش ، زرنگی می کند ، مقصر نیست  و برای او حسن است که به نفع کشورش تلاش  نماید از طرفی اگر طرفین  قرارداد صلاحیت عقد آنرا داشته باشند هیچ کس نمی تواند به تعهدات خود عمل ننماید  زیرا درچنین شرایطی دادگاههای بین المللی طبق مفاد قرارداد رسیدگی و نقض کننده آنرا محکوم به پرداخت خسارت می نماید

۲-نویسنده آورده است که زوایای تو فق راهبردی روشن  نیست و حدس زده است که بین ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد  دلار حجم مالی آن باشد و بحث عدم بازگشت سرمایه در سرمایه گذاریهای چین مطرح شده است که وقتی ما زوایای قراردادی را مطلع نیستیم طبیعی است که بر اساس حدس وگمان نمی توانیم در مورد آن نظر کارشناسی بدهیم و ای بسا همه حدس وگمان ماقبلا” مورد بررسی قرارگرفته باشد

۳-مصون سازی در زمینه سرقت اطلاعات تکنولژیک قطعا” مورد نظر کارشناسان مربوطه قرار گرفته ودر توافق پیش بینی های لازم به عمل آمده است

۴-سرمایه احداث پالایشگاه در چین بخشی از همان حدس نویسنده درمورد ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار می باشد.

۵-بحث توسعه که در نوشته  فوق مورد اشاره قرار گرفته است مطبی کلی وآنهم براساس حدس وگمان وطبیعی است  قابل استناد نمی باشد.

۶-آنچه درنوشته مذکور نادیده انگاشته شده است عبارتند از:

الف  : جهان چهار قطب دارد آمریکا واروپا به عنوان قطبهای سرمایداری وچین وروسیه به عنوان قطب های سوسیالیستی که البته درمعنای سوسیالیستی مناقشه  فراوان وجود دارد لکن به عنوان دو قطب سیاسی اقتصادی از چین وروسیه در معادلات جهانی می توان نام برد ، از طرفی  ایران با زیر بنای اقتصادی  سرمایه داری  مشابه نظام های غربی واز طرفی ارتبا طات اقتصادی وسیاسی با نظام های شرقی  و از جهت سیاسی اقتصادی دارای موقعیتی بینا بین است  و استعداد وشرایط تبدیل کشور به مشا به حکومت های غربی ویا شرقی وجود دارد لذا درشرا یطی که آمریکا  قطعنامه سازمان ملل وآژانس بین المللی انرژی اتمی را با قلدری تمام نقض واز برجام  خارج می شود وفشارهای غیر قانونی بین المللی را بر ایران وارد می کند و اروپا نیز به قدر کافی از توان خود برای تداوم جبران خروج آمریکا استفاده نمی کند الف بای سیاست می گوید این سر وصداهای ایجاد شده درمورد توافق ۲۵  ساله که هنوز نه به بار است و نه به دار ، می تواند تهدیدی سیاسی و قوی برای غرب باشد که ایران با موقعیت استراتژیک  خاص  ومهم خود کاملا” با شرق یا چین متحد گردد . از طرفی غو غایی که رسانه های غربی دراین  رابطه برپا کرده اند نمایانگر آن است که این  تهدید جدی تلقی شده واحتمال سوق  دادن  کفه ترازوی معادله محاسبات گردانندگان سرمایه داری غربی رابه نفع ایران ممکن نماید.

ب  :  این توافق نامه هنوز خیلی مانده است تا قرارداد شود.

ج  :  همسو شدن نیروهای دلسوز داخلی در شرایط فعلی دراین زمینه خاص با رسانه های غربی وتبلیغات آمریکائی واروپائی قدری ساده انگاری به نظر می رسد

د:مطابق با این پیش‌نویس چین در ایران در همه بخش‌های سرمایه گذاری و انتقال دانش خواهد نمود. این میزان سرمایه گذاری از سوی چین در حالی که در شرایط کنونی چین برای جلوگیری از تحریم حتی در صنایع عظیم نفتی ایران نیز سرمایه گذاری یا منابع ارزی چند ده میلیارد دلاری ایران را آزاد نمی‌کند، اگر اجرایی شود تحولی اساسی برای ایران خواهد بود.

 ه:در قرارداد ایران به جز مشوق‌هایی برای سرمایه گذاری و ایجاد زیرساخت توسط طرف چینی و همکاری در خلق مجموعه‌های صنعتی و تجاری و مجموعه اقدامات سیاسی، امنیتی و نظامی مشترک، هیچ خدمات یا امتیاز ویژه‌ای نظیر واگذاری بخشی از خاک ایران به چین برای اجرای این پروژه‌ها یا واگذاری امتیاز‌های انحصاری نمی‌دهد؛ بنابراین، دست کم با اجرایی شدنِ متن مورد اشاره ایران، چیزی از دست نخواهد داد و قرارداد به شکل قابل ملاحظه‌ای در راستای منافع ایران است.

و:این قرارداد عمدتاً حالت تفاهم نامه دارد و در آن ارقام و اعدادی درج نشده است. در واقع این سند همکاری، بیانگر راهبرد بلندمدت همکاری ایران و چین است و هر بند از متن اصلی یا ضمیمه‌های سه‌گانه نیاز به قرارداد‌های جداگانه‌ای برای اجرایی شدن دارد که آن قرارداد‌ها حاوی جزئیات این توافق است؛ بنابراین، اگر حساسیتی باشد، باید درباره قرارداد‌هایی صورت پذیرد که بعد‌ها پس از تصویب این قرارداد برای اجرای بخش‌های مختلف میان ایران و چین منعقد می‌شود.

ز: در این قرارداد ۲۵ ساله ضمانت اجرایی برای هیچ یک از دو طرف ایران و چین در نظر گرفته نشده است؛ بنابراین، هدف گذاری‌هایی که در این قرارداد و ضمائم صورت پذیرفته در هر مرحله از سوی طرفین می‌تواند اجرا نشود و اجرایش متوقف شود، مگر آنکه بعد‌ها در چارچوب هر بند قرارداد‌های همکاری دارای ضمانت اجرایی تنظیم شود که قاعدتاً آن قرارداد‌ها نیاز به ارزیابی‌های جداگانه‌ای دارد

نتیجه ، اگر چه همه این گرفتاریها حاصل نوشتن  عبارت(( مرگ بر اسرائیل ))  است که درموقع امضای برجام با هدف بهم زدن برجام برموشک  ایران ثبت شده است   که به هدف خود رسید اما انتظار میرود که مادران کارد درچشم واستخوان  در گلو،  تسلیم  غوغا سالاری غرب نشوند تا نهایت به نفع دایه های مهربانتر از مادر تمام نگردد.

• 

متن قرار داد:

متن و تصویر قرارداد ایران و چین و ضمائم آن بدین شرح است؛
برنامه همکاری‌های جامع فیمابین جمهوری خلق چین و جمهوری اسلامی ایران

مقدمه

جمهوری خلق چین و جمهوری اسلامی ایران که در این متن طرف‌ها نامیده می‌شود. دو تمدن کهن آسیایی و دو شریک نزدیک در عرصه های تجاری، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی هستند، با دیدگاه ها و منافع مشترک بسیار در عرصه دوجانبه و چندجانبه بوده و یکدیگر را شریک راهبردی مهم خویش تلقی می کنند.

– با به رسمیت شناختن مشترکات فرهنگی، چندجانبه گرایی، حمایت از حق ملت ها برای برخورداری از حق حاکمیت برابر و مدل توسعه بومی خود و اشتراک دیدگاه‌هایی مشابه در مورد مسائل مختلف جهانی که موجب گسترش روابط آنها به سطح راهبردی مبتنی بر منافع متقابل و رویکرد برد – برده شده است.

– با داشتن روابط عمیق و دوستانه از زمان برقراری روابط دیپلماتیک در ۱۹۷۱ با زمینه‌های مساعد برای همکاری در حوزه‌های انرژی، زیرساخت، منتم علوم و فن‌آوری و غیره، رهبران دو طرف قویا متعهد به گسترش روابط و درخواست برنامه برای تقویت روابط بوده‌اند.

– با اطمینان از اینکه این سند ترمیم کننده فصلی جدید در سپهر مناسبات دو تمدن بزرگ آسیایی چین و ایران و گامی موثر جهت تحقق اراده مشترک رهبران در جهت تعمیق روابط دوجانبه و تقویت همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف در چارچوب ابتکار «کمربند – راه» می‌باشد؛ – با هدف عملیاتی شدن بند ششم بیانیه مشارکت در خصوص ایجاد مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری خلق چین و جمهوری اسلامی که ژانویه ۲۰۱۶ میلادی منتشر شده و تاکید می‌کند بر ضرورت ایجاد مکانیزم و فراهم آوردن زیر ساخت‌های لازم برای توسعه همکاری‌ها در یک چشم انداز ۲۵ ساله.

• 

دو طرف در خصوص موارد زیر تفاهم نمودند؛

بند اول -چشم‌انداز

سوق دادن مشارکت راهبردی جامع چین – ایران، مبتنی بر رویکرد برد-برد در زمینه دوجانبه منطقه ای و روابط بین الملل

بند دوم – ماموریت

با در نظر داشتن ظرفیت‌های عظیم همکاری، طرفین در چارچوب این سند، برای دستیابی به اهداف زیر همکاری خواهند کرد:

– گسترش همکاری‌های دوجانبه اقتصادی و تجاری

– تعامل موثر بین دستگاه های عمومی دولتی و بخش خصوصی و مناطق آزاد و ویژه

– افزایش میزان اثرگذاری در حوزه‌های اقتصادی، فناوری و گردشگری

– مشارکت راهبردی در حوزه های مختلف اقتصادی

– گسترش همکاری‌ها بین دانشگاه ها، بخش‌های فناوری و علمی

– بازنگری موثر و مستمر همکاری های مشترک اقتصادی به منظور فائق آمدن بر موانع و چالش‌ها

– حمایت از مواضع یکدیگر و همکاری در مجامع بین المللی و سازمان‌های منطقه‌ای

– تقویت اجرای قانون و همکاری‌های امنیتی در حوزه‌های مختلف از جمله مبارزه با تروریسم

– گسترش همکاری نظامی برای تقویت ظرفیت‌های دفاعی و راهبردی

– همکاری در زمینه‌های دیگر.

بند سوم – اهداف اساسی

طرفین، اهداف اساسی این سند را با در نظر داشتن سیاست‌های راهبردی دوجانبه، ظرفیت‌های همکاری و فرصت‌ها و شرایط واقعی به شرحی که در ضمیمه شماره (۱) آمده است، تدوین نموده‌اند.

بند چهارم – زمینه‌های همکاری

طرف‌ها برای گسترش و توسعه همکاری‌های جامع به شرح ضمیمه شماره (۲) همکاری خواهند نمود. برخی از حوزه‌های مرجح به شرح زیر می‌باشند:

انرژی شامل نفت خام (تولید، حمل، پالایش و امنیت تامین) پتروشیمی، انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی هسته‌ای غیر نظامی.

بزرگراه، خط آهن و اتصالات دریایی به منظور ارتقای نقش ایران در ابتکار کمربند-جاده.

همکاری‌های بانکی با استاندارد بالا، با تاکید بر استفاده از ارزهای ملی، با تصریح بر مقابله با پولشویی، تامین مالی تروریسم و جنایت‌های سازمان یافته.

همکاری‌های گردشگری، علمی- آکادمیک، فناوری و تبادل تجارب در آموزش نیروی انسانی ریشه کن کردن فقر و بهبود وضعیت معیشت مردم در مناطق کمتر توسعه یافته.

بند پنجم – اقدامات اجرایی

طرفین بر مبنای اصول و منافع مشترک، و منطبق بر اصول تجارت میان بنگاه‌های اقتصادی، همکاری‌های جامع راهبردی خود را در تمامی حوزه‌ها با اجرای اقدامات مندرج در ضمیمه ۳ این سند گسترش می‌دهند.

بند ششم – نظارت و اجر

۱. برای هماهنگی و نظارت بر کاربرد مفاد این سند، طرفین یک سازوکار به سرپرستی مقامات عالی و ذیصلاح به نمایندگی از رهبرانشان ایجاد می‌کنند.

۲. در این راستا، نمایندگان عالی‌رتبه، دیدارهای سالانه خواهند داشت و در صورت نیاز مقامات مرتبط، جلسات مشورتی با همتایانشان خواهند داشت.

۳. وزارت خانه‌های امور خارجه دو کشور، به عنوان مقامات مسئول، با همکاری سایر وزارتخانه‌ها، از جمله وزارت بازرگانی چین و وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران، وظیفه نظارت بر اجرای مفاد این سند و ارائه گزارش پیشرفت همکاری را به رهبرانشان در زمان‌های مناسب دارند.

بند هفتم – همکاری در کشور ثالث

با توجه به علایق مشترک در ابتکار کمربند – جاده، طرفین، همکاری دوجانبه و چند جانبه را از طریق برنامه‌های مشترک در کشورهای همسایه یا ثالث تشویق می‌کنند.

بند هشتم – نفی فشارهای خارجی

در راستای حمایت از اصل چند جانبه گرایی، طرفین در مقابل فشارهای غیرقانونی طرف‌های ثالث، از اجرای مفاد این سند حفاظت می‌نمایند.

بند نھم – مفاد نهایی

۱– هرگونه اصلاح در ضمائم این سند (موضوعات مطروحه در بندهای ۳، ۴، ۵) باید با رضایت متقابل طرفین و از طریق هماهنگی و مشاوره انجام شود.

۲– در صورت ضرورت، برای تسهیل در اجرای موضوعات مورد توافق طرفین می‌توانند با ارائه پیشنهادهای برای اصلاح یا به‌روزرسانی سند حاضر اقدام کنند. این امر نباید بر اجرای پروژه‌های توافق شده تاثیر بگذارد یا مانع شود.

۳– ضمائم ابن سند جزء لاینفک آن محسوب می‌شوند.

۴– این سند از تاریخ امضا به مدت ۲۵ سال اجرایی خواهد بود.

این سند در تاریخ … ( برابر با … تقویم ایرانی) در شهر … در سه نسخه به زبان چینی، فارسی و انگلیسی به امضاء رسید؛ هر یک از نسخ از اعتبار یکسان برخوردار است. در مواقع اختلاف، نسخه انگلیسی ملاک عمل می‌باشد.
[محل امضا] از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران / از طرف دولت جمهوری خلق چین