بررسی وضعیت شاخص بورس تهران / دکتر ابراهیم بهادرانی، مشاور عالی رئیس اتاق تهران
کد خبر : 2505
تاریخ انتشار : یکشنبه 28 اردیبهشت 1399 - 1:02
از پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶ که بورس تهران، فعالیت رسمی خود را با پذیرش بانک توسعه صنعتی و معدنی شروع کرد، تا کنون چنین وضعیتی را از نظر رشد شاخص مشاهده نکرده بودیم.
– در طول این سالها، رکورد بیشترین افزایش شاخص تا آخر سال ۱۳۹۷ مربوط به یکشنبه ۱۶/۱۰/۱۳۹۴ با صعود ۲۴۳۵ واحدی شاخص بود که پس از اعلام توافق اولیه در برجام بدست آمد
– در طول سال ۱۳۹۸ با وجودیکه نرخ میانگین سکه معادل ۳۰ درصد، نرخ دلار کمتر از ۲۰ درصد، مسکن حدود ۶۲ درصد رشد داشته و تورم بنابه گزارش بانک مرکزی معادل حدود ۲/۴۱ درصد بوده است شاخص بورس معادل ۲۳۲ درصد رشد کرده است
– رشد شاخص بورس طی اولین ماه کاری سال ۹۹ نیز با رشد بیشتری بکار خود ادامه داده بنحویکه از رقم ۵۰ درصدی فراتر رفته است همچنین رقم شاخص، از فروردین سال ۹۷ الی آخر فروردین ماه سال ۹۸ معادل ۴/۵ برابر شده است
– این رشد بی سابقه زمانی اتفاق افتاده که بنگاههای اقتصادی از یک طرف فشار تحریم اقتصادی را تحمل کرده و از طرف دیگر شیوع بیماری کرونا، باعث کاهش تقاضا و همچنین کاهش عرضه بعلت مشکلات پیش آمده در زنجیره تامین بوده اند.
در شرایط فعلی در بورس، متوسط قیمت به عایدی(P/E) به عدد ۱۷ رسیده است که تقریباً معادل ارقام بورس نیویورک می باشد در حالیکه تورم آنها حدود ۲-۵/۱ درصد و تورم کشور ما به روایت بانک مرکزی در سال ۹۸ معادل ۲/۴۱ درصد می باشد
– بورس تهران در جریان معاملات خود در تاریخ ۸/۲/۹۹ از مرز ۸۲۰ هزار واحد نیز عبور کرد و ارزش کل بازار از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان( با محاسبه شاخص رشد یافته) فراتر رفته است و در روز یکشنبه ۷/۲/۹۹ شاهد شکسته شدن تغییر مالکیت روزانه از سهامداران حقوقی به حقیقی، با عبور از مرز ۱۵۱۵ میلیارد تومان بودیم
سایر تحولات پیش آمده در بورس تهران
۱- علیرغم کاهش شاخص بورس های جهان و نگرانی سرمایه گذاران بین المللی از وضعیت پیش روی بورسهای جهان در ماههای آینده، بورس تهران با شدت زیادی در جهت رشد حرکت می کند
۲- اقبال سهامداران خرد و صدور چشمگیر کدهای سهامداری مورد توجه است بنحویکه روزانه ۸۵ تا یکصدهزار سهامدار جدید وارد بورس می‌شوند که اکثر آنها فاقد اطلاعات و دانش لازم از این بازار می باشند
۳-هجوم نقدینگی موجود به بازار سرمایه، غیر قابل باور است بنحویکه گفته می شود روزانه یک هزار تا یکهزار و پانصد میلیارد تومان نقدینگی به بازار سرمایه اضافه می شود
۴- به گفته نایب رئیس شرکت بورس تهران، از هر ۱۰۰ شرکت بورسی قیمت ۹۸ شرکت در سال گذشته افزایش یافته، اما رشد سود و فروش آنها با رشد قیمت سهام این شرکت ها هماهنگی ندارد
۵- از حدود ۴۰۰ شرکت موجود در بورس در حدود ۹۰ شرکت با P/E پنجاه وجود دارد به عبارت دیگر نرخ بازدهی آنها حدود دو درصد در سال است البته این بازدهی منهای افزایش قیمت دارائیهای شرکت هاست که در صورت تجدید ارزیابی باعث سود دهی بیشتر خواهد شد
۶- با وجود رشد مذکور در قیمت شرکتهای بورسی، مقامهای دولتی، شهروندان را به سرمایه گذاری در این بازار با رعایت احتیاط لازم دعوت کرده و بر ضرورت فروش اموال و املاک مازاد دستگاههای دولتی تاکید می کنند
بعلاوه اوراق فراخوان صندوقهای قابل معامله در بازار سرمایه(ETF)، اخیراً منتشر شده و زمان شروع پذیره نویسی از نیمه دوم اردیبهشت ماه اعلام شده که هر کدام از اشخاص حقیقی میتوانند ۲ میلیون تومان سهم خریداری نمایند و فقط شامل اشخاص حقیقی می شود.
۷- در یک ماهه فروردین ماه حدود ۰۰۰،۱۴۱ میلیارد تومان در بورس معامله انجام شده که برابر کل سال ۹۷ می باشد
۸- با وجودیکه قیمت برخی از سهام در بورس به صورت منطقی رشد نموده است متاسفانه ارزش برخی از سهام مخصوصاً شرکتهای کوچک و متوسط که دارائی زیادی نیز ندارند بطور مصنوعی افزایش یافته است
دلایل رشد شاخص بورس تهران
۱- رشد نقدینگی بیش از ۲۸ درصدی منتهی به آذر ماه سال ۹۸ نسبت به آذرماه سال ۹۷ بنحویکه نقدینگی در آن تاریخ، معادل ۲۲۸۲ هزار میلیارد تومان بوده است
۲- کاهش ارزش پول ملی به علت تورم بالای ۴۰ درصدی در سالهای ۹۷ و ۹۸ و نگرانی پس اندازکنندگان از کاهش ارزش پس انداز خود
۳- ایجاد ممنوعیت و محدودیت برای خرید و فروش طلا و ارز و کاهش بازدهی مسکن و …. بطور کلی وجود رکود در بازارهای موازی با بازار سرمایه
۴- کاهش تعداد معاملات مسکن به حدود ۱۰ درصد در فروردین امسال نسبت به فروردین سال قبل به علت شیوع کرونا
۵- افزایش قیمت دارائیهای شرکت ها بعلت رشد قیمت ارز، علیرغم تلاش بانک مرکزی برای ممانعت از رشد قیمت ارز و اعلام تورم ۲/۴۱ درصدی در سال ۹۸ توسط بانک مرکزی
۶- کاهش نرخ سود بانکی بلند مدت به ۱۵ درصد و کمتر از یکسال به ۱۰درصد و عدم پوشش نرخ تورم توسط سود بانکی برای پس اندازکنندگان
۷- رشد مداوم و بالای بورس از سال گذشته تاکنون
۸- حمایت دولت از بازار سرمایه به عنوان یک بازار مولد، که باعث تاثیرگذاری بیشتر بر روند افزایش قیمت بورس گردیده است
۹- وجود عدم شفافیت در بورس، باعث شده که برخی از افراد سود جو با شایعه سازی و ایجاد تقاضای کاذب، باعث تغییر قیمت برخی از سهام شوند که این امر سفته بازی را گسترش می دهد و در بلند مدت باعث حبابی شدن قیمت برخی از شرکتها می شوند همچنین زمینه متضررشدن سرمایه گذاران غیر آشنا به شرایط را فراهم می آورد
۱۰- غیر واقعی بودن استهلاک دارائیها، بخاطر عدم تجدید نظر در ارزش دارائیها با وجود رشد تورم و تقسیم سود غیر واقعی بین سهامداران
۱۱- عدم بی طرفی سیاستگذاران و ناظرین به علت عرضه سهام دولتی و عدم نظارت کافی و بهینه مقامات دولتی بر بورس
نظرات موافقین با شرایط پیش آمده در بورس
۱- بورس در شرایط فعلی سوپاپ اطمینان اقتصادی و سیاسی کشور است و نقدینگی کشور به وسیله بورس در حال باز توزیع در بخشهای حقیقی اقتصاد کشور است که اتفاق مبارکی است
به همین جهت میتوان گفت که، دولت آخرین پایگاه سیاسی اقتصادی را از دست نخواهد داد و بورس، کشور را از شیوع کرونا عبور خواهد داد
۲- در حال حاضر دولت فقط به مدیریت درست بازار نیازمند است و در این رابطه عرضه های اولیه باید بدون وقفه ادامه یابد
۳- بخشی از پولهای بزرگ، صرف خرید سهامی شده اند که به لحاظ بنیادی با مشکل کمتری همراه بوده اند و از نظر قیمتی به نوعی ارزنده هستند
۴- علت چنین رشدی، عدم تجدید ارزیابی دارائیهای شرکتهاست که با عرضه اینگونه سهام از سوی دولت در قالب صندوقهای قابل معامله قیمتهای آنها رو به افزایش است
۵- نقدینگی های سرگردان که در گذشته با ورود به بازار ارز باعث افزایش نرخ ارز، ورود به بازار ملک، باعث حبابی شدن قیمت ملک و غیره می شدند اکنون وارد بازار سرمایه شده اند و در حال تبدیل شدن به رسالت اصلی خود یعنی تامین سرمایه برای بنگاههای اقتصادی هستند
۶- بازار بورس بزرگ شده و بازارهای دیگر را تعدیل کرده است همچنین تورم را کنترل می کند بنحویکه مردم را از تب و تاب چک کردن قیمت دلار و سکه و حضور در سبزه میدان منصرف کرده است
۷- بورس معادلات سیاسی را در صورت تداوم رشد، تغییر خواهد داد بنحویکه باید منتظر وعده های بورسی نامزدهای انتخابات در سال های آینده باشیم
۸- درحالی که درآمددولت از نفت کاهش یافته است، تامین مالی مستقیم دولت از بازار سرمایه اتفاق مبارکی است که برای تامین کسری بودجه و هزینه‌های دولت به عنوان اقدامی موثر و مناسب محسوب می‌شود.
در حقیقت می توان گفت که اکنون موقعیتی ایجاد شده تا سرمایه‌های خرد، وارد بدنه اقتصادی کشور شوند تا این اقدام علاوه بر سپر بلا بودن در برابر تحریم‌های ظالمانه به عنوان تامین مالی برای دولت نیز تلقی شود.
۹- قبلاً وجه حاصل از معامله به جیب فروشنده سهام می‌رفت و وارد بدنه بنگاه اقتصادی نمی‌شد اما از چند سال گذشته با انتشار اوراق بدهی توسط بنگاههای اقتصادی و تامین مالی با اوراق ثابت، بازار به رسالت حقیقی خود که وضعیت کنونی است، رسیده است.
۱۰- اگر فضای معاملاتی و داد و ستد رونق داشته باشد تامین مالی بنگاهها از این طریق بیشتر میسر خواهد شد و در حقیقت کسری نقدینگی بنگاهها را تامین نموده و از اتکاء تامین نقدینگی به سیستم بانکی خواهد کاست
۱۱- پارسال بورس با ارز نیمایی حدود ۱۰ هزار تومانی و در شرایط حاضر با میانگین ۵۰۰،۱۳ تومان کار می‌کند، پس بخشی از افزایش قیمتها نتیجه این تغییر بوده و موجه است
۱۲- اصل بازگشت به میانگین نقض می شود، بازار سقوط نمی کند و بورس ایران یک ابر انتقالِ پایدار از کانال های تاریخی خود به کانال های جدید را تجربه خواهد کرد.
نظرات مخالفین با شرایط پیش آمده در بورس
۱- اگر موانع تولید و اشتغال رفع نشود، مهار نقدینگی از دست می رود
۲- در شرایط فعلی که مولفه‌ها نشان از رکود اقتصادی دارد، تقاضا، صادرات غیرنفتی، فروش و سرمایه در گردش شرکتها کاهش یافته و تامین تجهیزات آنها با مشکلات بسیاری روبرو است، چگونگی مثبت شدن صورت‌های مالی شرکتها در ماههای آینده محل سوال است
۳- با وجودیکه تمام شرکتها با رعایت پروتکل مشغول کارند لیکن با توجه به مشکلات تامین ارز و مواد اولیه از یک طرف و نبود تقاضا از طرف دیگر بعید است که بتوانند سوددهی خود را بالا ببرند
۴- بازار سرمایه در ایران بی‌اعتنا به اتفاقات جاری نظیر رکود اقتصادی، بیکاری ناشی از شیوع کرونا و تعطیلی بسیاری از کسب‌وکارها، به رشد خود ادامه داده و این به گمانه‌زنی درباره حباب بازار سهام و سقوط آن دامن زده است
۵- بورس تهران اواخر اسفند با شیوع کرونا سقوط کرد ولی از آن زمان به رشد خود ادامه داده است. ارزش سهام بعضی از شرکتهای زیان ده از سال گذشته تا بیش از ۲۰ برابر افزایش یافته است
۶- چنین نرخ‌های بازده بالا پایدار نمی‌مانند و سرنوشت محتوم این روند، ریزش قیمت‌هاست
۷- افزایش شاخص قیمتها اگر تدریجی و منطقی نباشد، پراکنده می‌شوند و فرصت بزرگی که برای بازار سرمایه ایران فراهم شده، از دست می‌رود
۸- بازگشت به میانگین در بازار سرمایه یک اصل است بازار سقوط می کند و در یک ابر واکنش منفی به قبل از میانگین های تاریخی خود باز می گردد و از آنجا حرکت دوباره خود را متناسب با شرایط آنروز آغاز خواهد کرد
۹- عمده سهام هایی که حباب قیمتی دارند، حتی در صنایعی که به راحتی قابل راه اندازی است ارزش بازار از هزینه جایگزین بسیار فراتر رفته است
پیشنهادات:
وظایف بورس عبارتند از:
الف- مـدیریت انتقـال ریـسک و توزیـع آن
ب- ایجاد شـفافیت اطلاعات
ج-کشف قیمت
د- ایجاد بازار رقابتی
هـ- جمـع آوری سرمایه ها و پس اندازهای کوچک
با نگاهی به وضعیت پیش آمده بنظر میرسد که بورس در شرایط فعلی نتوانسته به بخشی از وظایف خود بنحو احسن اقدام نماید بنابر این سیاستگذاران و مسئولین در این شرایط بایستی:
۱- شفافیت را در بازار افزایش دهند و جلوی سفته بازی را بگیرند
۲- فرهنگ سهامداری را به خریداران جزء آموزش دهند
۳- استفاده از صندوقهای سرمایه گذاری برای سهامداران خرد را تشویق کنند
۴- با عرضه بیشتر سهام به بازار تعادل دهند و نرخ بازده سهام را منطقی کنند
۵- زیر ساختهای اصلی بازار سهام را اصلاح کنند
۶-نظارت را در بازار تقویت کنند
۷- سیاستهای تسهیل کسب و کار را بایستی سریعاً و با قدرت اجرایی نمایند بنحویکه مجوزهای زیادی که برای شروع کسب و کار لازم است حذف شده و از اختلال در تولید جلوگیری بعمل آمده و فساد و رانت ازبین برود
۸- بازار را بوسیله عرضه های سنگین تر اشباع نمایند
۹- دولت حمایت منطقی نموده و اخبار واقعی منتشر نمایند
۱۰- مقررات تجدید ارزیابی دارائیها، تصویب و نسبت به شفاف سازی ارزش دارائیهای شرکتها اقدام سریع بعمل آورند
۱۱- دولت بایستی سفته بازی بازار را متوقف نموده و با تدوین و انتشار گزارش های واقعی، از انتشار اخبار غیر واقعی جلوگیری نمایند
۱۲- آموزش سهامداران خرد را جز اولویتها قرار دهند
۱۳- شرکتهای بزرگ را موظف به ایجاد و تقویت شرکتهای بازارساز در رابطه با سهام شرکتهای مربوطه نمایند
۱۴- راهبرد رفع موانع تولید را در شرایط تحریم و شیوع کرونا را بگونه ای تنظیم و اجرا نمایند که رکود از بین رفته و منجربه جهش تولید در کشور گردد
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰