ندامت نامه نویسی و گروه سپاس در دوره پهلوی/ ا- روایت حبیب الله عسگراولادی مسلمان
حبیب الله عسگراولادی مسلمان در سال ۱۳۱۱ از خانواده ای دماوندی در محله امامزاده یحیی در تهران به دنیا آمد. گفته می شد او از خاندانی یهودی بوده که بعدها به اسلام تغییر دین داده به همین دلیل پسوند مسلمان را در پی نام خانوادگی خود دارد.
اما او خود ضمن رد این شایعه گفته بود که فقط او در میان خواهران و برادرانش این پسوند را دارد: “من علت این موضوع را از پدرم پرسیدم که ایشان گفت به دلیل اینکه در امامزاده یحیی به دنیا آمدی، ثبت در آنجا دو قسمت بوده، یکی برای نوزادهای مسلمان و قسمت دیگر برای نوزادهای یهودی. مسئول ثبت که داشته مشخصات را در شناسنامه ثبت می‌کرده، به جای اینکه در قسمت مربوط به دین و مذهب بنویسد مسلمان، این کلمه را در آخر نام خانوادگی من نوشته است.”
او کار خود را در بازار تهران با برنج فروشی و سپس آهن فروشی آغاز کرد و هم زمان با کار به تحصیل حوزوی نیز مشغول شد. شاید به همین دلیل است که او در دهه های گذشته همواره پلی میان بازار و روحانیت محسوب می شد.
نام حبیب الله عسگراولادی با حزب موتلفه و بازاریان حامی آیت الله خمینی پیوند خورده است. بیش از نیم قرن در رهبری و هدایت این گروه راستگرای مذهبی که از ائتلاف سه هیئت مذهبی در تهران تشکیل شده نقش داشت.
او از شناخته شده ترین چهره های جمهوری اسلامی بود و رابط میان روحانیون به ویژه جامعه روحانیت مبارز و طیف بازار محسوب می شد. عسگراولادی در طول بیش از سه دهه عمر جمهوری اسلامی برای بسیاری از گروه های کوچکتر محافظه کار نوعی “رهبر معنوی” محسوب می شد.
حبیب الله عسگر اولادی از پایه گذاران هیئت موید بود که هسته اولیه تشکیل هیئت موتلفه شد. او خود درباره هئیت موید گفته است: “ما به این نتیجه رسیدیم که در این مساجد یا هیئت‌ها نمی‌توانیم اقناع شویم، پس بیائیم خودمان یک هیئت درست کنیم. دور هم نشستیم و یک هیئت تاسیس کردیم که قاری و مداح از خودمان بود و گوینده هم از خودمان. اسمش موید بود.”
اعضای اولیه هیئت موتلفه که رابطه نزدیکی با فدائیان اسلام داشتتند با حمایت آیت الله خمینی این هیئت را پایه گذاشتند. فعالیت سیاسی و ضد سلطنتی این گروه پس از دستگیری آیت الله خمینی در جریان حوادث ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و تبعید او اوج گرفت، اما در پی ترور حسنعلی منصور نخست وزیر وقت ایران در سال ۱۳۴۳ به دلیل زندانی بودن چهره های اصلی آن تا انقلاب ۱۳۵۷ فعالیتی غیر متمرکز داشت.
موتلفه‌ای‌ها در دو مورد وجه اشتراک داشتند، بازاری و کاسب بودند و از نخستین مقلدان آیت الله خمینی که به تازگی به مرجعیت ارتقا پیدا کرده بود، به شمار می رفتند.
زمانی که حسنعلی منصور به قتل رسید، نام هیئت موتلفه بیش از گذشته بر سر زبان ها افتاد.
صادق امانی از اعضای شاخص موتلفه به عنوان یکی از طراحان اصلی ترور منصور همراه با محمد بخارایی، ضارب منصور و رضا صفار هرندی و مرتضی نیک نژاد دستگیر و به تیرباران محکوم شد.
مهدی عراقی، اسدالله لاجوردی – که بعد از انقلاب از ریاست دادگاه انقلاب تهران و سازمان زندان ها را بر عهده گرفت – و حبیب الله عسگر اولادی نیز از اعضای اصلی موتلفه بودند که پس از ترور منصور بازداشت شدند.او سال ها در زندان ماند و ارتباط نزدیکتری با روحانیون حامی آیت الله خمینی و مخالف حکومت شاه پیدا کرد.
او و تعداد دیگری از زندانیان سیاسی در اواخر سال ۱۳۵۵ در جشنی به اسم “جشن سپاس” در زندان شرکت کردند و بعد آزاد شدند.مراسم جشن سپاس در بهمن ۱۳۵۵ برگزار شد و محمدرضا شاه به دلیل سیاست های کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا در خصوص حقوق بشر مجبور به آزاد کردن برخی از زندانیان سیاسی شد.
این مراسم خیلی سریع از تلویزیون پهلوی پخش و به جلسه سپاس از شاهنشاه معروف شد.
پس از روی کار آمدن جیمی کارتر در آمریکا و در دی ۱۳۵۵ خورشیدی رژیم شاه تحت فشار قرار گرفت تا زندانیان شاخص سیاسی را آزاد و فضا را باز کند.
توجیه شاه و ساواک این بود که اینان زندانیان سیاسی نیستند. متهمان امنیتی‌اند و مذهبی هم نیستند و مارکسیست‌اند و اگر هم تظاهر مذهبی دارند مارکسیست اسلامی‌اند و مراد او از این عنوان نیز اعضای سازمان مجاهدین خلق بود.
گزارش‌های مجامع حقوق بشری اما نشان می‌داد ادعای رژیم دربارۀ مارکسیست یا مارکسیست اسلامی بودن همۀ زندانیان سیاسی و به قول خودشان امنیتی درست نیست طیف زندانیان سیاسی متنوع بودند. هم شامل مارکسیست‌ها می‌شد (چریک‌های فدایی، پیکاری‌ها و توده‌ای‌ها و غیر سازمانی‌ها) و هم مجاهدین خلق (که نیروهای مذهبی آنها را به التقاط در افکار متهم می‌کردند و هم ساواک و شاه لقب مارکسیست‌های اسلامی را برای آنان ابداع کرده بودند) و هم روحانیون سیاسی و بازاریان متمایل به مؤتلفه را در بر می گرفت.
در این فضا ثابتی مشهور به مقام امنیتی پیشنهاد داد چهره های شاخص مذهبی که ربطی به اندیشه های مارکسیستی یا فعالیت های مسلحانه ندارند آزاد شوند.
یگانه شرطی که گذاشته شد اما شرکت درجشن ۶ بهمن بود. در زندان و بیرون بحث درمی گیرد و به این نتیجه می رسند که فضای بیرون به نفع مارکسیست هاست و ارتباط مذهبی ها با مبارزین کم رنگ و حتی قطع شده و قرار می شود این چهره ها درخواست عفو را بپذیرند تا آزاد شوند. خاصه این که هیچ کدام در حد و اندازۀ محبوب ترین و مشهورترین روحانیون سیاسی – آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله منتظری – نبودند تا به جامعه شوک وارد شود و اساسا فضای سال ۵۵ خورشیدی به خاطر رونق و شکوفایی اقتصادی پس از ۵۱ و آزادی های اجتماعی و مدرنیزاسیون جامعه کاملا تغییر کرده بود.
روز ۱۵بهمن۱۳۵۵ تلویزیون حکومتی شاه با پخش برنامه‌ای تحت عنوان «عفو ۶۶زندانی ضدامنیتی به‌مناسبت سالروز رفع‌خطر از ذات ملوکانه!»؛ جلسه زندانیان‌سیاسی نادمی را نشان‌داد که از شاه تقاضای عفو می‌کردند، پس از سخنرانی نمایندگانی از این جمع، جملگی برخاسته و باصدای‌بلند سه‌بار فریاد «شاهنشاها سپاس!» سردادند و به‌این‌وسیله باگذشته‌خود به‌عنوان زندانی سیاسی علیه نظام شاه، خط‌فاصله کشیده و با ابرازندامت و انزجار نسبت به‌آن، جسم خودرا از زندان‌های شاه بیرون کشیدند.
روایت اول:
گفت و شنودی منتشر نشده با «حبیب الله عسگراولادی مسلمان» که طی آن بخشی مهم از حیات سیاسی ایشان یعنی ” مقطع برگزاری مراسم سپاس ” روایت شده است.
*در بهمن سال ۵۵ با شرایطی که بر کل کشور حاکم شد، رژیم طاغوت تصمیم گرفت عده‌ای از زندانیان سیاسی را در فواصل مختلف آزاد کند. از جمله عده‌ای را در نیمه دوم بهمن ۵۵ از زندان بیرون می‌آورند و به جلسه‌ای می‌برند. این برنامه به جشن سپاس معروف شد. ظاهراً از آن فیلمبرداری هم کردند و بخش‌هایی را در تلویزیون هم نشان دادند. در میان این گروه برخی از اعضای مؤتلفه اسلامی هم حضور داشتند. لطفاً در این زمینه توضیح بفرمایید.
بسم الله الرحمن الرحیم. لا حَولَ وَ لا قُوَّه الا بِاللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ وَ لَهُ الحَمد. با استدعای صلوات و سلام خدمت حضرت ولی‌عصر(عج) و آبای گرامی و معصومشان(ع)، به‌ویژه پیامبر گرامی اعظم، حضرت محمد مصطفی(ص) و سلام به ارواح پاک شهدا و امام شهدا و درخواست از پروردگار متعال که مجموعه ما مؤتلفه اسلامی و تمام اصولگرایان را به بهترین‌ها هدایت فرماید.
به خدمت شما عرض کنم رژیم طاغوت هرچه سعی کرد شعار فضای باز سیاسی را جا بیندازد، کسی استقبال نکرد. افرادی را به زندان فرستادند تا با آیت‌الله منتظری، آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سایر روحانیونی که در زندان بودند مذاکره کنند. آنها گفتند فضای باز سیاسی یعنی چه؟ شما کسانی را از سال‌های ۴۳ و ۴۴ به زندان انداخته و به تبعید فرستاده‌اید. این یعنی فضای باز سیاسی؟ و از شهید عراقی و ما نام بردند که مدتی در عین حال که زندانی بودیم، در تبعید هم بودیم و گفتند شما به این می‌گوئید فضای باز سیاسی؟
آقای هاشمی رفسنجانی خیلی در این مورد محکم صحبت کرد. بنده، آقای حیدری، آقای عراقی و آقای لاجوردی خبر نداشتیم چه گذشته است. من و آقای عراقی و آقای حاج حیدری در زندان قصر بودیم و آقای لاجوردی در قزل‌حصار بود. ما را برگرداندند و ۶۰ روزی در زندان انفرادی اوین نگه داشتند و هر روز به ما فشار آوردند تا قبل از این که با آقایان علما روبرو می‌شویم، بالاخره حرفی، چیزی را از ما در بیاورند.
یک روز در زندان اوین در سلولی که سه متر در سه متر بیشتر نبود قدم می‌زدم که یک مرتبه به ذهنم رسید ما در اینجا قرآن، مفاتیح، نهج‌البلاغه و هیچ کتابی نداریم. نکند اینجا بپوسیم و ذهنمان از کار بیفتد. در این فکر بودم که یک مرتبه در آن سکوت مرگبار شنیدم کسی دارد قرآن می‌خواند: «إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوّه الْمَتِینُ»،(۱)
به خود آمدم و گفتم خدایا! غلط کردم چنین فکری به ذهنم رسید. رزاق تویی. آن شخص باز هم همان آیه را خواند. در آنجا دریافتم رزق فقط غذای جسم نیست، غذای روح هم هست. بار سوم که آن شخص این آیه را تلاوت کرد، به سجده افتادم و توبه کردم که چرا بعد از دوازده سیزده سال در زندان بودن، تصور کردم ممکن است آینده تاریکی در انتظار ما باشد.
به آب نیاز داشتم. می‌خواستم نماز بخوانم. چند بار در زدم و کسی آمد و گفت نمی‌شود، اما چند لحظه بعد شاید همان کسی که قرآن می‌خواند آمد و به من گفت: «راه بیفت». گفتم: «کجا؟» گفت: «حمام». چشم‌هایم را بست و مرا به طرف حمام برد. وارد حمام که شدم، با صدای بلند شروع کرد به داد و بیداد و دشنام دادن به من و دوستانم، اما وسط حرف‌هایش گفت امروز یا فردا تو را برای بازجویی می‌برند، هر چه پرسیدند همان‌هایی را بگو که قبلاً گفتی. مواظب باش از تو آتو نگیرند. راجع به زندان مشهد همان‌هائی را بگو که قبلاً گفتی.
کارم که در حمام تمام شد، بیرون آمدم و او مرا با فحش و سر و صدا به طرف سلولم برد و مرا داخل سلول هل داد و درب را محکم به هم زد. بعد از مدتی دوباره برگشت و یواشکی گفت: «یادت نرود به تو چه گفتم. هیچ حرفی نزنی». گفتم: «چشم». بعد باز هم شروع کرد به داد و فریاد و فحش دادن و رفت.
این که امام فرمود انقلاب را به اشخاص خاصی نسبت ندهید، چون این انقلاب متعلق به همه مردم است، همین است. در طول مدت زندان، گاهی حتی از ساواکی‌ها، مأموران ژاندارمری و شهربانی رفتارهای عجیب و غریبی می‌دیدیم که متوجه شدیم هر کسی که فهم و شعور داشت در هر لباسی که بود کمک می‌کرد.
فردا صبح آمدند و با خشونت چشم‌هایم را بستند و مرا به اتاق بازجویی بردند. بازجویم گفت: «همه مسائل برای ما روشن است. بنشین و بنویس». گفتم: «چه بنویسم؟ من دوازده سال است در زندان هستم. مطلب تازه‌ای ندارم که بنویسم. از اول هم نداشتم».
گفت: «هر چه را که در زندان مشهد بوده است بنویس. چه کسی در آنجا فعالیت داشت؟»
گفتم: «مثل اینکه مرا اشتباهی آورده‌اید. من حرف تازه‌ای ندارم بزنم».
تهدید کرد که تو را به صلابه می‌کشیم و می‌دهیم دست حسینی. گفتم: «هر کاری می‌خواهید بکنید. من همانی هستم که دوازده سال پیش بودم».
گفتند: «تکلیفت را روشن می‌کنیم. بلند شو» و مرا همان‌طور با چشم‌های بسته به محوطه‌ای بردند که احساس کردم باید جای بزرگی باشد.
حس کردم صدای آشنا می‌شنوم. دوباره تهدیدم کردند که بنویس و اگر ننویسی چنین و چنان می‌کنیم و باز گفتم حرفی ندارم بزنم. چشم‌هایم را باز کردند و دیدم آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله منتظری و چهارده پانزده نفر دیگر آن طرف نشسته‌اند. از من پرسیدند: «نمی‌خواهی پیش آنها بروی؟»
جواب دادم: «از خدا می‌خواهم».
گفتند: «زود برو و برگرد». رفتم و کمی با آقایان روبوسی و صحبت کردم و آنان بابت اینکه تهدیدهای مأمورین در من اثر نکرد و حرفی نزدم، بسیار تشویقم کردند. فهمیدم که آنها در بند عمومی اوین هستند. من در بند خصوصی بودم.
اینها دائماً می‌آمدند و تماس می‌گرفتند که خلاصه به هر نحوی که شده است فضای باز سیاسی‌شان را اثبات کنند. آیت‌الله منتظری به محض این که اینها می‌آمدند با عصبانیت از جلسه بلند می‌شد و به حیاط می‌رفت و در گوشه‌ای می‌نشست. آیت‌الله طالقانی گاهی همراه آقای هاشمی بودند. همه معتقد بودند که آقای هاشمی
زرنگ‌تر از بقیه است و بهتر می‌تواند از پس مذاکره با آنها برآید. ایشان انصافاً هم در مذاکره با آنها شهامت، شجاعت و درایت عجیبی داشت و به آنها می‌گفت اولین کاری که باید بکنید این است که با آیت‌الله خمینی صحبت کنید، چون الان مرکز ذهنیت اسلامی کشور ایشان هستند. بعد هم راجع به علما، حوزه علمیه، مراجع و مساجد با آنها صحبت کرد و گفت باید با زندانیان رابطه خوبی داشته باشید تا بتوانید ادعا کنید فضای باز سیاسی ایجاد کرده‌اید. به هر حال با آقایان روحانی ارتباط داشتیم که در بازجویی‌ها چه عکس‌العملی نشان بدهیم.
*مجاهدین خلق نامه درخواست عفوی از شما منتشر کردند. این نامه درست است؟
بله، اما ما این کار را با مشورت آقایان علما انجام دادیم. آنها به ما گفتند الان در بیرون به وجود شما بیشتر نیاز هست. بدون اینکه راجع به امام مطلب شبهه‌داری بنویسید یا به اینها کرنش کنید، در مورد خودتان چیزهایی بنویسید و از اینها بخواهید آزادتان کنند. از طرف دیگر به آقایان توکلی‌بینا و شاید مرحوم شفیق گفتیم اینها چنین چیزی را از ما می‌خواهند. بروید مشهد خدمت آیت‌الله میلانی و قضیه را برایشان بگویید و بپرسید چه باید کرد؟ آنها رفتند و آقای توکلی‌بینا برگشت. ما گفته بودیم به آیت‌الله میلانی بگویید ما قصد نداریم قهرمان بمیریم، بلکه می‌خواهیم مسلمان بمیریم و لذا اگر بگویید شما وظیفه دارید بیرون بیایید این کار را می‌کنیم.
در نتیجه این مشورت‌ها من، شهید عراقی و آقای حاج حیدری را به محوطه‌ای در یک مؤسسه آموزشی در زندان قصر بردند. ما قبلاً برای گرفتن امتحان از زندانی‌ها تقاضا داده بودیم. بعد یک کسی از فاصله دور به مأمورینی که در آنجا بودند گفتند که مجلس آماده است. ما را با چشم‌های بسته از جائی پائین بردند. وقتی رسیدیم چشم‌هایمان را باز کردند و ما دیدیم که توده‌ای‌ها و چپی‌ها هم در آنجا هستند. آقایان انواری، کروبی، علیخانی و عده‌ای از جوانان روحانی را هم آورده بودند. از شهید عراقی پرسیدم: «اینجا چه خبر است؟» جواب داد: «به مناسبت سالگرد ۱۵ بهمن که در دانشگاه به شاه تیراندازی شد و به او نخورد، جشن گرفته‌اند». پرسیدم: «چرا ما را به اینجا آورده‌اند؟» جواب داد: «نمی‌دانم. فقط می‌دانم باید دست‌هایمان را جلوی صورتمان بگیریم که از ما عکس نگیرند. فعلاً کار دیگری از ما بر نمی‌آید».
جلسه که شروع شد سه چهار تا از چپی‌ها بلند شدند و درخواست عفو کردند. معلوم شد ما را چرا در آنجا جمع کرده‌اند. به آقایان روحانیون قول داده بودند که آقای هاشمی را آزاد خواهند کرد و این آزادی هیچ ربطی هم به این جلسه سپاس ندارد.
من و شهید عراقی دستمان را روی صورت گذاشته بودیم که یک وقت از ما عکس نگیرند، اما در یک لحظه که من و شهید عراقی تصور کردیم دیگر کسی نیست که عکس بگیرد و داشتیم با هم صحبت می‌کردیم، روزنامه اطلاعات توانست از ما عکس بگیرد. در مجموع مذهبی‌ها اعم از زندانی‌های قدیم و جدید، هیچ حرفی مبنی بر تأیید رژیم نزدند، اما البته روزنامه اطلاعات مطلب را طور دیگری نقل کرد.
*درخواست‌های عفو را جداگانه نوشتید؟
بله، درخواست بنده همان است که مجاهدین خلق منتشر کردند. امضا و همه چیز درست است و تقلب نکرده‌اند. به هر حال تا جایی که یادم هست برای بیرون رفتن از زندان با سه مرجع و شخصیت بزرگ دینی، از جمله آیت‌الله میلانی مشورت کردیم گفتند به شرط آن که در مورد امام حرفی نزنید و به اینها هم کرنش نکنید، بنویسید و بیرون بیایید.
*دو نفر دیگر چه کسانی بودند؟
درست یادم نیست. شاید آیت‌الله گلپایگانی و شهید مطهری بودند.
*حاج هاشم امانی هم نامه نوشت؟
ایشان سه ماه زودتر از ما از زندان اوین آزاد شد.
*متن شما تحت عنوان عفو ملوکانه نبود، بلکه بیشتر یک متن تربیتی خانوادگی بود.
بله، نوشتم مشکلات شخصی دارم. آنها می‌خواستند علیه امام، روحانیت و حوزه علمیه حرف بزنم که گفتم ابداً اهل این‌جور حرف‌ها نیستم و در مورد زندگی و بچه‌هایم مشکلاتی دارم که باید بروم و به آنها رسیدگی کنم.
پی‌نوشت:
(۱) قرآن کریم، سوره ذاریات، آیه ۵۸
منبع: مشرق نیوز
روایت دوم:
اواخر دوران زندان شما مواجه شده بود با شعار فضای باز سیاسی، از آن دوران خاطره‌ای در ذهن دارید؟
وقتی رژیم ادعا کرده بود که می‌خواهیم فضای باز سیاسی بدهیم، برخی آقایان همچون آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله انواری، آیت‌الله منتظری، آقای لاهوتی، آقای هاشمی رفسنجانی و آیت‌الله طالقانی که در اوین بودند، اعتراض کرده بودند که «شما مسلمان‌ها را گرفته و سال‌ها زندانی کرده و یا به تبعید فرستاده اید. این چه جور فضای باز سیاسی است؟» در واقع ما را با فشار اینها از تبعید به زندان مشهد به اوین آوردند.اما رژیم ظاهر خشن به خود گرفته و شرایط سختی را برای ما پدید آورد. یک روز صبح آمدند و چشم‌های ما را بستند و به حساب خودشان بردند بازجویی. آن کسی که بازجوی من بود، گفت: «همه چیز را باید بگویی و گرنه…»
من روبروی او نشسته بودم. گفتم «اشتباه گرفتی.» گفت « چطور؟» گفتم:« من سال دوازدهم زندانم را دارم طی می‌کنم. بیرون از زندان نبوده‌ام که اطلاعات داشته باشم. شما گمان می‌کنی که امروز مرا از کوچه و خیابان گرفته ای؟» گفت « امروز پوست از کله‌ات می‌کنم.» گفتم «اشتباه نکن. من چیزی برای گفتن ندارم. هرچه داشته ام، همان دوازده سال پیش گفته ام. » مرا برد به اتاق دیگر و چشم مرا باز کرد. دیدم مرحوم طالقانی و آقای مهدوی کنی و عده‌ای دیگر از آقایان علما نشسته اند. چهره شاداب و خندان علما را کاملا به یاد دارم. بازجوی من گفت «برو با اینها دیدن کن و برگرد.» رفتم و آقایان را زیارت کردم و با همگی روبوسی کردم و خواستم راه بیفتم تا مجددا برگردم. آقای طالقانی فرمودند «همین جا بنشین و نرو» رسولی آمد و گفت «نمیآیی؟» بعد گفت «کمی همین جا باش، می‌روم و بر می‌گردم.» از آنجا برنامه اوین شروع شد.
گویا مواجهه این علما با دستگاه متفاوت بود، لطفا درباره چگونگی برخورد آنها با مامورین زندان توضیح دهید.
بله، کسی مثل آیت‌الله منتظری در آنجا بود که هیچ نوع رابطه‌ای را با مقامات زندان قبول نداشت و هر وقت آنها می‌آمدند، بلند می‌شد و می‌رفت. یک شخصیتی مثل آقای رفسنجانی می‌گفت «ما باید از فرصت‌ها استفاده کنیم و پیام خودمان را به بیروت از زندان بفرستیم.» با مسئولین زندان که می‌آمدند و با زندانی‌ها صحبت می‌کردند و ضدیت نمیکردند. شخصیت‌هایی مثل آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله مهدوی هم بودند که می‌گفتند باید بین این دو خط حرکت کرد. اگر آمدند و حرف بی ربط زدند، باید بلند شد و رفت، اما اگر خواستند به ما بگویند که ملاقاتهایتان چگونه باشد و یا صحبت‌هایی از این دست، دلیل ندارد که بلند شویم و برویم.گویا مواجهه این علما با دستگاه متفاوت بود،
لطفا درباره چگونگی برخورد آنها با مامورین زندان توضیح دهید.
بله، کسی مثل آیت‌الله منتظری در آنجا بود که هیچ نوع رابطه‌ای را با مقامات زندان قبول نداشت و هر وقت آنها می‌آمدند، بلند می‌شد و می‌رفت. یک شخصیتی مثل آقای رفسنجانی می‌گفت «ما باید از فرصت‌ها استفاده کنیم و پیام خودمان را به بیروت از زندان بفرستیم.» با مسئولین زندان که می‌آمدند و با زندانی‌ها صحبت می‌کردند و ضدیت نمیکردند. شخصیت‌هایی مثل آیت‌الله طالقانی و آیت‌الله مهدوی هم بودند که می‌گفتند باید بین این دو خط حرکت کرد. اگر آمدند و حرف بی ربط زدند، باید بلند شد و رفت، اما اگر خواستند به ما بگویند که ملاقاتهایتان چگونه باشد و یا صحبت‌هایی از این دست، دلیل ندارد که بلند شویم و برویم.
منبع: خبرگزاری تسنیم
روایت سوم:
حبیب الله عسگراولادی: «حدود پنج شش سال از زندان ما گذشته بود که تعدادی از بزرگان من‌جمله آقای حاج ابوالفضل توکلی‌بینا، پیام آیت‌الله میلانی و آیت‌الله خویی را برای آیت‌الله انواری و دیگران در زندان آورده بودند که شما یک چیز ساده بنویسید تا آزاد شوید. این را در وقت ملاقات و در پشت میله‌های زندان به من گفتند که شما تعصب به خرج نده، چرا که این تعصب اسباب این است که هم خودت و هم دیگران در زندان بمانید… به دوستان عرض کردم که اراده‌ام این است که مسلمان بمیرم، نه اینکه قهرمان بمیرم. اگر اسلام اقتضا کند، من این کار را می‌کنم اما این دلایلی که می‌آورید اقتضای اسلام نیست… در سال ۱۳۵۴ به دلیل اختناق سیاسی جامعه و شرایط نگران‌کننده‌ای که از این اختناق سیاسی احساس می‌شد، دولت آمریکا به شاه فشار آورد که فضای سیاسی را باز کند. لذا رژیم ناگزیر بود تعدادی از زندانیان سیاسی را آزاد کند. به واسطه بعضی از علمای بزرگ سفارش‌هایی از امام(ره) به ما رسید که شما یک مطلب ساده‌ای بنویسید تا آزاد شوید. بنده یک عذرخواهی ساده نوشتم»
منبع: خاطرات حبیب الله عسگراولادی، سید محمد کیمیافر، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
عسگراولادی و عراقی بعد از نوشتن این «عذرخواهی ساده» به مراسم جشنی برده شدند که بعدها به‌عنوان جشن سپاسیها معروف شد. عسگراولادی درباره جریان شرکت در آن مراسم می‌گوید:
«یک شب ما دو نفر – عسگراولادی و عراقی- را بردند در مدرسه داخل زندان قصر. فردا صبح در طبقه پایین مدرسه جشن آزادی زندانیان سیاسی برقرار شده بود، آمدند چشمان ما را بستند و بردند در وسط جمعیت نشاندند، سپس چشم ما را باز کردند. هر کاری کردند که یکی از ماها صحبت کنیم، مطلقاً قبول نکردیم. چهار پنج نفر از کمونیست‌ها و یکی دو تا از ملی‌گراها صحبت کردند ولی هر کاری کردند یکی از مسلمانان صحبت کند، این کار انجام نشد و عملاً ما در جشن شرکت نکردیم. مطبوعاتی که آنجا حضور داشتند سعی کردند از ما عکس بگیرند و با ما مصاحبه کنند ولی موفق نشدند. شهید عراقی عینک دودی به چهره زده بود و هر دوی ما با دست روی چهره خود را گرفتیم که کسی از ما عکس نگیرد. چون ما موافق اینکه ما در این مجلس باشیم، نبودیم».
منبع: مشرق نیوز
زندانیانی که با گروه سپاس آزاد شدند:
اسامی ۶۶ نفر اززندانیان سیاسی (۵۹ مرد و ۷ زن)، که ۱۵ بهمن سال ۵۵ از زندان بیرون رفتند به قرار زیر است:
۱) قدرت الله آقا علیخانی
۲) قربانعلی احباء
۳) رحیم اخلاقی پور بهرام
۴) محمد ربیع اسلامیه
۵) یدالله اعتمادی
۶) محمد الله‌وردی
۷) اسدالله اولاد اعظمی
۸) احمد اولاد اعظمی قادیکلائی
۹) محمد باقر محی‌الدین انواری
۱۰) داود بهامین
۱۱) محمد بیگزادی
۱۲) ایمان علی پاسدار
۱۳) سید علاالدین پیر خضری
۱۴) محمد رضا توکلی (گل محمد)
۱۵) حمید جعفری (حصاری)
۱۶) هوشنگ جمشیدآبادی
۱۷) رحمت‌الله جمشیدی
۱۸) بایرام چوپانی
۱۹) علیرضا حاجی‌بیگی
۲۰) مصیب حسام
۲۱) سید مهدی حسینی
۲۲) ابوالفضل حیدری
۲۳) محمد خلیلی
۲۴) علی دادگر
۲۵) سلیمان دانشیان ابوذر
۲۶) محمد رضا رحیم‌زاده
۲۷) سیروس رسا
۲۸) حسین رشت چیان
۲۹) ستوان دوم سابق وظیفه علی جعفر رشیدی
۳۰) حسین رضائی
۳۱) زهره رضائی
۳۲) ظفرقلی رضائی
۳۳) محمود رضائی عباسی
۳۴) سید غلامحسین رضوانی
۳۵) محمد هادی روح الامین
۳۶) زهرا زمان
۳۷) عیسی (عباس) سرپل
۳۸) علی اصغر سروری
۳۹) منوچهر مقدم سلیمی
۴۰) علی احمد سیدی (عیدی)
۴۱) محمود شاهسوندی
۴۲) عباس شهاب‌الدینی
۴۳) شیدرخ صداقتیان
۴۴) محمد جعفر طاهری
۴۵) غلامحسین (غلام عباس) عارف آخر
۴۶) محمد مهدی ابراهیم عراقی
۴۷) حبیب الله عسگر اولادی
۴۸) ناجی عنایت زمان صمغ آبادی
۴۹) ارسلان فلاح حجت انصاری
۵۰) سید موسی کرم زاده
۵۱) مهدی کروبی
۵۲) زهرا کریمی
۵۳) بهروز کفاش (کفائی) ژنده دل
۵۴) فریده گرجی (گرجانی)
۵۵) غلامرضا مصدق رشتی
۵۶) مهدی ملک الکتاب
۵۷) زهرا محمد نادرخانی
۵۸) محمود نجف زاده نامقی
۵۹) محمد نوروزی
۶۰) محمد رضا نوروزیان
۶۱) کبری نیک بخت
۶۲) محمد حسین والی زاده معجری
۶۳) علی اکبر واسفی (واضعی)
۶۴) نورالسادات وحید غروی
۶۵) بهزاد میثمی (مهذبی)
۶۶) طه یعقوبی
برچسب ها :
ناموجود- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰